Prezentacja systemów d&b audiotechnik w Gdańsku

To nie pierwsze spotkanie z serią Y i technologią Array Processing jakie organizujecie w Polsce.

Nie. Poprzednio takie seminaria miały już miejsce w Krakowie i w Warszawie. Po pierwsze promujemy serię Y, która jest bezpośrednim spadkobiercą słynnego Q, po drugie – pokazujemy rewelacyjną technologię Array Processing, która oprócz tego iż korzysta z najnowszych zdobyczy technologicznych i olbrzymiej mocy obliczeniowej procesorów DSP montowanych we wzmacniaczach D80 i D20, to jeszcze umożliwia w praktyce wprowadzenie w życie hasła d&b audiotechnik: democracy for listeners. Moglibyśmy jeszcze dodać - for all listeners. Krótko mówiąc – każdy ma prawo wysłuchać takiego samego koncertu – niezależnie od tego w którym miejscu nagłaśnianej przestrzeni się znajduje.

No właśnie, powiedzmy co nieco o tej technologii.

Z definicji wiemy, że o ile źródła liniowe pozwalają na dystrybucję energii dźwiękowej ze spadkiem 6 dB na podwojenie odległości od źródła dźwięku, źródła liniowe – przynajmniej teoretycznie – pozwalają uzyskać mniejszy spadek wraz z odległością od źródła, tj. 3 dB na podwojenie odległości. W praktyce okazuje się jednak, że te charakterystyki w zależności od długości grona głośnikowego i jej konfiguracji nie są równe.

W praktyce więc w różnych miejscach widowni barwa dźwięku może się znacząco różnić (mimo iż w porównaniu do źródła punktowego i tak mamy poprawę w charakterystyce tonalnej i dystrybucji energii). Nie chcę zagłębiać się tutaj w szczegóły, bo od tego są nasze seminaria… Niemniej jednak efekt jest taki, że nawet przy prawidłowo skonfigurowanym systemie zawsze będą jakieś różnice tonalne pomiędzy najbliższym i najdalszym punktem nagłaśnianej przestrzeni. I to właśnie leżało u podstaw opracowania technologii Array Processing.

Jak inżynierowie z d&b realizują tę funkcjonalność?

To bardzo skomplikowany proces tzw. morfingu. W praktyce program do predykcji –ArrayCalc – dokonuje wyliczeń charakterystyki tonalnej dla poszczególnych częstotliwości w funkcji odległości. Następnie wykorzystując tzw. wzorzec brzmieniowy d&b i używając olbrzymiej ilości filtrów – zarówno FIR, jak i IIR oraz – tam, gdzie jest to konieczne – opóźnień, a także biorąc pod uwagę interakcje pomiędzy poszczególnymi źródłami dyskretnymi (elementami grona Line array) dokonuje zmian charakterystyki sygnału dla każdej paczki w gronie z osobna.

Warto dodać, iż na potrzeby tych obliczeń program dzieli nagłaśnianą przestrzeń zgodnie z siatką o oczku 20 cm – jest więc bardzo dokładny. Znacznie dokładniejszy niż większość programów predykcyjnych odstępnych na rynku. Wynikowy plik jest ładowany do oprogramowania R1 zarządzającego wzmacniaczami, a te obrabiają materiał dźwiękowy w odpowiedni sposób. Efekt jest po prostu nieprawdopodobny, jak sam słyszałeś. Pokrycie i charakterystyka tonalna jest niesamowicie wyrównana. Krótko mówiąc – democracy for listeners.

Wspomniałeś o wzorcu tonalnym d&b. Co jest charakterystycznego w brzmieniu d&b audiotechnik?

Produkty firmy d&b już od lat mają swój charakterystyczny footprint dźwiękowy. Wszystkie systemy d&b serii V, J czy Y mają wspólny trzon brzmieniowy, przez co ich brzmienie jest w pewien sposób tożsame i bardzo łatwo rozpoznawalne.

Charakterystyczną cechą jest duża czytelność mowy. Niezależnie od rodzaju zestawów, wokal zawsze będzie wybijał się na pierwszy plan, co znacznie ułatwia pracę realizatorom, szczególnie w cięższych gatunkach muzycznych, gdzie z reguły ciężko jest odseparować wokal od całego miksu. Wynika to właśnie charakterystyki częstotliwościowej, gdzie niektóre pasma są niezmienne dla wszystkich produktów d&b, niezależnie od wielkości kolumn. Array Processing dodatkowo powoduje zbliżenie się systemów liniowych serii Y, V oraz J do siebie.

Jaki jest wymiar praktyczny podobnego brzmienia systemów J, Y oraz V?

Inżynierowie postanowili opracować rozwiązanie, które pozwalałoby ujednolicić brzmienie różnych systemów d&b. Chodziło przede wszystkim o zminimalizowanie różnicy brzmieniowej między dużym gronem systemu J i Y czy V grającym na outfillu czy na linii opóźniającej. Z technologią Array Processing możesz przechodzić z zamkniętymi oczyma pomiędzy frontem i outfillem i naprawdę – jeśli tylko będą prawidłowo opóźnione względem siebie - nie będziesz w stanie rozpoznać momentu przejścia pomiędzy nimi. Kolejnym benefitem technologii Array Processing jest możliwość automatycznego korygowania wpływu warunków atmosferycznych, czyli wilgotności i temperatury na brzmienie systemu.

Dla realizatorów dźwięku wymiar praktyczny takiego rozwiązania polega głównie na tym, że każdy wie czego się spodziewać pracując z d&b. W przypadku, kiedy realizator ma zapisane ustawienia na konsolecie i będzie pracował na innym systemie d&b, to korekcje, których będzie musiał dokonać, będą niewielkie, zwłaszcza w warunkach plenerowych. Jest to również świetne rozwiązanie podczas dużych imprez - słuchacz, który słucha frontfilla, zaczyna się przemieszczać do głównego grona czy outfilla, w każdym miejscu otrzymuje mniej więcej to samo brzmienie.

Chciałem zapytać o nowości, ale z naszej rozmowy jaką odbyliśmy przed chwilą wynika że firma d&b audiotechnik nie jest liderem ani zwolennikiem corocznych premier sprzętowych?

Taka sytuacja wynika z faktu, że firma d&b audiotechnik bardzo poważnie traktuje swoich klientów i szanuje ich portfel. Dlatego też nie wypuszcza nowych systemów co 2-3 lata. Nowe produkty pojawiają się bardzo rzadko, ale za to gdy już się pojawią, prezentują absolutnie najwyższą jakość. W ofercie d&b są produkty, które przetrwały nawet 13 lat na rynku.

Aray Processing to de facto nowy produkt który nie powoduje deprecjacji systemów które są już na rynku. To po prostu pewnego rodzaju upgrade dla tych, którzy chcą rozwinąć swój system i zaoferować swoim klientom coś jeszcze lepszego. Same systemy J, V i Y nie podlegają żadnym modyfikacjom. Tak jak powiedziałem – w d&b wychodzimy z założenia, że wypuszczanie nowego produktu (systemu o tym samym czy podobnym rozmiarze) co 2-3 lata godzi w interesy klientów d&b, ponieważ powoduje spadek wartości starszego czy poprzedniego produktu powodując wymierne straty dla właścicieli aparatur.

Dlatego nawet używane produkty d&b utrzymują wysoką cenę co jest swego rodzaju gwarancją bezpiecznego inwestowania. I tak Array Processing dał systemom d&b nowe życie. Klient, który 6-7 lat temu zainwestował w system J, teraz może dostać nowy i dużo lepiej brzmiący system, który będzie znacznie różnił się od wersji pierwotnej, a jedyny wydatek, jaki będzie musiał ponieść, to dokupienie końcówek tak, aby spełniać wymóg: jedna paczka - jeden kanał. Myślę że to jest po prostu fair, choć widać na rynku, że wielu konkurencyjnych producentów hołduje zasadzie „sprzedać za wszelką cenę” i widzimy potem nowe systemy wypuszczane właśnie co 2-3 lata. d&b stara się robić to naprawdę rozważnie, szanując pieniądze swoich klientów.

A co z oprogramowaniem zarządzającym systemami d&b audiotechnik? Podkreślacie cały czas jego znaczenie.

Tak, i to zarówno oprogramowania predykcyjnego do projektowania systemów, jak i oprogramowania do zarządzania systemem i wzmacniaczami. Każda nowa wersja jest lepsza, wprowadza nowe funkcje, wzrasta także integracja pomiędzy tymi programami. W myśl zasady, że w d&b sprzedajemy systemy, a nie głośniki i wzmacniacze. Klient dostaje produkt z najwyższej półki, a dodatkowo kupuje pewien know-how i – co tu dużo mówić - pewną elitarność.