REALIZACJA DŹWIĘKU - Używanie procesorów sygnałowych - cz.8

Różnica pomiędzy procesorami sygnałowymi, a procesorami efektów

W przeciwieństwie do procesorów efektów, które są twórcze z natury, procesory sygnałowe są stosowane do przetwarzania brzmienia w celu osiągnięcia możliwie najlepszej jakości dźwięku na koncertach i na nagraniach.

Procesory efektów i sygnałowe nie powinny być nigdy ze sobą mylone. Efekty są tylko dokładane do sygnału wejściowego, dając wypadkowe brzmienie, natomiast procesory sygnałowe zmieniają całkowicie sygnał na wejściu, w grupie, lub na wyjściu głównym. Sygnał jest pobierany z miksera i przetwarzany, po czym zmieniony powraca do miksera. Z tego powodu do podłączania procesorów sygnałowych należy używać punktów insertowych, a nie pętli efektów (wysyłki Aux i powrotu Return).

Pamiętaj: Urządzenia efektowe mogą być podłączane do insertów, jeśli to konieczne, lecz proporcje pomiędzy sygnałem bezpośrednim a efektem mogą być wówczas ustawiane tylko w procesorze efektów (parametr Mix).

 

Różne rodzaje procesorów sygnałowych

Mówiąc najogólniej, stosuje się najczęściej pięć różnych rodzajów procesorów sygnałowych:

Korektory graficzne (graphic equalizer)

Korektory graficzne pracują na zasadzie podziału całego zakresu częstotliwości akustycznych na wąskie, sąsiadujące ze sobą pasma, z których każde wyposażone jest we własny suwak, pozwalający na jego podbijanie lub podcinanie. Określenie "graficzny" wiąże się z tym, że układ tych suwaków stanowi graficzne odwzorowanie ich wpływu na pasmo akustyczne.

Korektory graficzne są najczęściej używane przy nagłaśnianiu do eliminacji tych zakresów częstotliwości, które mogą spowodować sprzężenie akustyczne. Mogą być również stosowane do poprawienia brzmienia nie najlepszej sali. Przy nagraniach studyjnych są często używane do wyrównywania charakterystyki odsłuchu.

Korektory parametryczne

Są one podobne do korektorów, które znajdują się w kanałach wejściowych miksera, lecz zawierają więcej pasm i dodatkowe regulatory szerokości pasm (Q), pozwalające na określenie szerokości obejmowanych nimi zakresów częstotliwości.

Najczęściej są one używane dla dodatkowej obróbki brzmienia w sytuacjach, w których standardowe korektory miksera są niewystarczające.

Bramki

Bramka służy do zamykania toru sygnału, gdy poziom sygnału wejściowego opada poniżej ustawionego przez użytkownika progu. Bramka może być używana do czyszczenia przerw w użytecznym sygnale. Często bramki są również używane do eliminacji przesłuchów pomiędzy sąsiadującymi mikrofonami w zestawie perkusyjnym, gdzie na przykład mikrofony tom tomów zbierają sygnał z werbla.

Ekspandery

Ekspandery spełniają takie same zadania, jak bramki lecz są bardziej podobne do odwrotnie działających kompresorów. Kompresory wpływają na sygnały przekraczające próg, natomiast ekspandery oddziaływują na sygnały opadające poniżej progu.

Kompresor/limiter

Kompresor zmniejsza różnice pomiędzy najgłośniejszymi a najcichszymi miejscami materiału dźwiękowego. Kompresor posiada regulowany próg, poniżej którego sygnał pozostaje niezmieniony. Gdy poziom sygnału przekroczy próg, kompresor automatycznie redukuje wzmocnienie w stopniu zależnym od nachylenia kompresji (ratio), które w większości kompresorów jest regulowane: im większe nachylenie, tym silniejsza kompresja. Przy bardzo dużych nachyleniach kompresor pracuje jak limiter, zabezpieczając sygnał przed przekroczeniem poziomu wyznaczanego przez próg.

Kompresory to jedne z najczęściej używanych procesorów, szczególnie popularnych przy wyrównywaniu poziomu wokalu i gitary basowej, zarówno na koncertach, jak i w studiu. Wokaliści odznaczają się największą rozpiętością dynamiczną spośród wszystkich instrumentów; kompresor pozwala więc w tym przypadku na uzyskanie bardziej zwartego, konkretnego brzmienia.

Przygotowanie procesora sygnałowego

• Podłącz swój procesor do odpowiedniego gniazda insertowego miksera (wejścia mono, wyjścia grupowego lub głównego) przy użyciu przewodu insertowego "Y".
• Ustaw swój procesor na jednostkowe wzmocnienie (×1), czyli bez dodatkowego wzmocnienia.
• Dokonaj odpowiedniej regulacji swojego procesora.
• Pilnuj, żeby procesor nie zmienił poziomów wejœciowych i wyjœciowych miksera. Wyreguluj poziomy na „0” na mierniku, jeœli to konieczne.

Pamiętaj: Procesor sygnałowy może być używany w kanale do przetwarzania tylko jednego źródła sygnału, natomiast po jego zastosowaniu w grupie możesz przetwarzać większą ilość źródełł sygnału; możesz również użyć go dla całości materiału, włączając w insert wyjścia głównego.

 

Ustawianie odsłuchu dla wykonawców

Wykonawcom zazwyczaj potrzebny jest własny odsłuch, o proporcjach niezależnych od tego, co dzieje się na wyjściach głównych stołu. Związane jest to z tym, że na ogół każdy z wykonawców woli się słyszeć głośniej od pozostałych głosów i instrumentów. W studiu nazywa się to odsłuchem dla wykonawców, a na scenie odsłuchem monitorowym.

Postepowanie:

• Ustaw wysyłkę Aux sprzed tłumika (pre fade) w odpowiednim kanale na maksimum.
• Wciśnij AFL przy sumie tego wyjścia Aux.
• Ustaw poziom wyjściowy na „0” wskazań miernika.
• Ustaw proporcje dla wykonawcy ustawiając odpowiednio regulatory wysyłek w innych kanałach.
• Wyciśnij AFL.
  
  

Pamiętaj: Typowe jest, że zazwyczaj własny instrument/głos wykonawcy musi być w jego własnym monitorze o dwie trzecie głośniejszy od pozostałych źródeł.

Dla każdego wykonawcy może być potrzebne oddzielne wyjście Aux z innymi proporcjami odsłuchu.

UWAGA: Powinny być używane wysyłki Aux sprzed tłumika (pre fade), a nie po tłumiku (post fade), ponieważ są one niezależne od tłumików wejściowych. Jeśli zostaną wykorzystane wysyłki po tłumiku, poziomy w torach odsłuchowych będą zmieniały się w zależności od operowania tłumikami w kanałach podczas realizacji zasadniczego dźwięku na koncercie. Może to być irytujące dla wykonawców, a nawet prowadzić do sprzężeń, niebezpiecznych dla głośników lub słuchawek.

Wiesz już jak podłączyć i przygotować rozmaite elementy twojego systemu. Teraz przyjrzymy się rozmaitym, rzeczywistym przykładom używanych systemów.