PORADNIK: Odsłuch przy wysokim SPL - fakty

PORADNIK: Odsłuch przy wysokim SPL - fakty

18 kwietnia 2019, 08:00
autor: Thomas Lund

W życiu codziennym regularnie jesteśmy narażeni na dźwięki przekraczające poziom 110 dB SPL. Nie stanowią one zagrożenia dla zdrowia, jeśli średni poziom ciśnienia akustycznego w ciągu ośmiu godzin nie przekracza 80 dB(A) dla dorosłych i 75 dB(A) w przypadku dzieci. Po pierwszych 200 ms ekspozycji na nagły hałas, odbicia sprawiają, że mięśnie w uchu wewnętrznym redukują poziom ciśnienia akustycznego o 20 dB, chroniąc w ten sposób wrażliwy receptor słuchu znajdujący się w ślimaku. Dopiero hałas trwający dłużej niż dwie minuty może uszkodzić mięśnie ucha wewnętrznego.

Profesjonalne monitory odsłuchowe mają odwzorowywać dźwięki, w tym również transjenty, w jak najbardziej neutralny i wiarygodny sposób. Dźwięki zarejestrowane w świecie rzeczywistym muszą być tak wiernie odtworzone przez monitory odsłuchowe, jak to tylko możliwe. Materiał audio można mierzyć współczynnikami peak-to-average, peak-to-loudness, peak-to speech, ale miarą jakości takich elementów składowych systemu audio jak aktywne monitory odsłuchowe, jest zapas głośności, czyli headroom.  

Aby uzyskać naturalny headroom, poziom ciśnienia akustycznego musi byś wysoki i rosnący wraz ze wzrostem odległości. Głośniki tworzone do innych celów, na przykład do nagłaśniania koncertów, mogą emitować dźwięk o wysokim poziomie ciśnienia akustycznego, ale są projektowane z myślą o zaspokojeniu potrzeb słuchacza, a nie przekazywaniu „suchych faktów”. Dlatego właśnie w takich urządzeniach często stosuje się układy dynamicznej zmiany wzmocnienia, korekcję częstotliwościową, częstotliwości podziału, efekty phaser, delay i wiele innych. Dobry monitor odsłuchowy może modyfikować dźwięk tylko po to, by zapobiec uszkodzeniu własnych podzespołów. Taka modyfikacja świadczy jednocześnie o tym, że osiągnięty został maksymalny poziom głośności i jej dalsze zwiększanie miałoby negatywny wpływ na jakość odsłuchu.
Duży headroom ma kluczowe znaczenie zwłaszcza w dwóch sytuacjach: podczas masteringu i przy produkcjach uwzględniających zastosowanie dźwięku przestrzennego, zwłaszcza dla kin lub kanałów premium, takich jak Netflix czy HBO.

 

[img:1]

 

Poziom głośności i zakres jaki powinien osiągać headroom określają normy SMPTE, ATSC, EBU i NHK. Firma Dolby opublikowała jednak niedawno nowe guideline’y produkcji w technologii ATMOS z uwzględnieniem narzędzia DARDT, dedykowanego projektom z zakresu domowej rozrywki premium. Ten nowy kalkulator pozwala projektować stanowiska odsłuchowe z uwzględnieniem wielkości pomieszczenia, ilości kanałów, odległości od źródła dźwięku i modelu monitorów. Obydwie wersje narzędzia DARDT zawierają ustawienia odpowiednie dla dużej liczby modeli monitorów Genelec ustawionych zarówno w niewielkich pomieszczeniach jak i dużych salach. Dzięki temu mamy dostęp do znacznie bardziej szczegółowych danych na temat headroomu, niż gdy opieramy się wyłącznie na specyfikacjach producenta.   

Nie zapominajcie jednak o tym, że długotrwałe przebywanie w hałasie jest szkodliwe. Więcej na ten temat napisałem na moim blogu w poście „Niebezpieczne decybele”. Natężenie dźwięku wzrasta o 3 dB za każdym razem, gdy podwaja się liczbę głośników w pomieszczeniu. Dlatego instalacje dźwięku przestrzennego powinny być obsługiwane ze szczególną ostrożnością, nawet gdy wyglądają z pozoru niewinnie. Średni poziom hałasu w ciągu dnia lub tygodnia można zmierzyć naszą aplikacją GLM lub aplikacją na smartfona. Niektóre aplikacje mają funkcje logowania, a wbudowany mikrofon smartfona można kalibrować przy użyciu GLM albo dobrej jakości miernika SPL.

 

Thomas Lund
Senior Technologist, Genelec

Zdjęcie: Jan Morel

Pozostałe poradniki
Co się liczy w 2024? Zestawienie procesorów gitarowych Używasz modelera i zastanawiasz się, czy twój sprzęt dalej „daje radę”? A może chcesz zrobić pierwszy krok w stronę świata cyfry i nie wiesz od czego warto zacząć? Zapraszamy do zapoznania się z zestawieniem procesorów gitarowych, które...
Problemy polskich kapel, co może, a czego nie realizator Kolejny odcinek z serii Sekrety Studia. Tym razem spotykamy się z Maciejem Mularczykiem, realizatorem dźwięku z wieloletnim doświadczeniem w studiu LODOWA w Łodzi. Miejsce to jest szczególne na mapie Polski, gdyż jest zarówno komfortową...
Free VST! Darmowe wtyczki dla gitarzystów W niniejszym poradniku postaramy się zagłębić w świat darmowych wtyczek – bo darmowy już dawno przestał oznaczać byle jaki. Postarajmy się zadać sobie pytanie, jakie pluginy potrzebne są gitarzyście i co oferują.
Jak ugryźć cyfrę? Stosowanie procesorów na żywo Z całą pewnością procesory gitarowe zrewolucjonizowały sposób w jaki patrzymy na nagrywanie gitary. Nie da się również zaprzeczyć, że te małe cyfrowe skrzynki są coraz mocniej obecne na scenach, zarówno tych dużych, średnich jak i...
Sekrety doskonałych nagrań w domowym studiu Dzisiejszy gospodarz domowego studia nagrań - Jarek Toifl - opowiada, jak osiąga profesjonalne nagrania w swoim studiu. Zobacz fascynującą rozmowę Rafała Kossakowskiego (Kosa Buena Studio) z Jarkiem, poznaj używany przez niego sprzęt do...
Realizator dźwięku filmowego: Michał Kosterkiewicz (TOYA STUDIOS Zawód realizatora dźwięku niejedno ma imię. Zobacz spotkanie z Michałem Kosterkiewiczem - realizatorem dźwięku filmowego z TOYA STUDIOS, którego pytamy m.in. o specyfikę pracy, sprzęt do wykonania miksu do ATMOS itp.