TEST Rane Sixty Eight

 

 

 

W pudełku oprócz samego miksera znajdziemy 4 płyty winylowe oraz 4 płyty CD z kodami czasowymi do obsługi Serato Scratch Live, a także płytę ze sterownikami oraz softem. Oprócz tego w zestawie dostaniemy 2 kable USB do podłączenia komputerów i kabel zasilający. Niestety w przypadku tego ostatniego Amerykanie zapomnieli, że w Europie mamy trochę inne wtyczki i trzeba zaopatrzyć się samemu w kabel zasilający – bardzo standardowy, jak do stacjonarnego komputera.  Wartym odnotowania jest forma instrukcji. Podczas gdy większość producentów topowego sprzętu dodaje w tej chwili instrukcje w formie broszurek o jakości ksero, tak od Rane otrzymujemy bardzo rzeczową, kolorową i spełniającą swoją funkcję instrukcję, do której oczywiście warto zajrzeć.

 

 

 

 

Na standardowej, dla 4-kanałowych mikserów, powierzchni upchano sporą ilość przycisków i funkcji, co musiało odbić się na wielkości gałek i zwartym umieszczeniu faderów.  Dla turntabalistów będzie to z pewnością zaletą, dla DJi klubowych już nie koniecznie. Małe gałki od EQ nie przeszkadzają specjalnie, jednak położone blisko siebie fadery mogą być szczególnie na początku kłopotliwe. Należy jednak zwrócić uwagę, że tego typu rozwiązanie to świadomy ukłon w stronę skreczujących DJów.

 

 

 

Do Rane 68 podłączyć możemy do 4 gramofonów przez Phono, 4 urządzeń Line oraz 4 urządzeń poprzez wejścia cyfrowe. Wszystkie one mogą działać w trybie DVS. SSL3 z pluginem Video obsłuży jednak tylko do 2 urządzeń, przy czym nie jest to ograniczenie sprzętowe Rane 68, a ograniczenie softowe SSL, bo w tej chwili mało który komputer potrafi ogarnąć miksowanie więcej niż 2 plików video. W Rane 68 znajdziemy także profesjonalną pętlę efektową i podłączymy wreszcie dwa komputery, co pozwala na zmianę grających z różnych laptopów DJ niemalże w locie. Na tylnym froncie znajdziemy również zestaw wszystkich najpopularniejszych wyjść dla toru audio.

 

 

 

 

Ten mikser po wyjęciu z pudełka zdecydowanie nie wygląda na sprzęt kosztujący grubo ponad 10 tysięcy złotych. Właściwie to nie wyróżnia się nawet w klasie mikserów ze średniej półki. Nie ujrzymy tu kolorowych wyświetlaczy czy dotykowych panelów. Sytuacja zmienia się nieco po włączeniu sprzętu. To zdecydowanie jedna z najbardziej świecących choinek Djskich. Na ten obraz składa się dużo podświetlanych klawiszy o różnych, ale jaskrawych barwach. Jeżeli dobrze się przyjrzymy znajdziemy na panelu nawet mały monochromatyczny wyświetlacz efektora (z możliwością zmiany kontrastu), który informuje nas o parametrach efektów. Sama jakość spasowania elementów, gałek i nakładek na fadery generalnie jest dobra, za wyjątkiem jednego elementu…

 

 

 

Problem jest na tyle poważny, że ten element warto opisać oddzielnie.  Otóż  wszystkie klawisze wykonane są z bardzo twardego plastiku (skojarzenie z amerykańskimi samochodami jak najbardziej na miejscu) i wymagają użycia sporej siły żeby je aktywować, do tego gibają się luźno na boki. Nie jest to aż tak duży problem w przypadku klawiszy CUE i innych w których precyzja wciskania nie jest kluczowa, jednak w przypadku dedykowanych HOT-CUE jest ciężko. Sporo osób bardzo zawiodło się na tych klawiszach, tym bardziej że na obrazkach wydaję się, że klawisze są gumowe. Pojawił się nawet pomysł, aby Rane przeprowadził kampanię wymiany przycisków na wykonane z innego materiału. Do prawdy ciężko zrozumieć, jakie przesłanki stały za użyciem właśnie tego typu przycisków w 68. Jednym z argumentów miała być trwałość takiego rozwiązania, jednak jest to kwestia dość dyskusyjne. Finalnie nie pozostaje więc nic innego jak przyzwyczaić się do tych przycisków.

 

 

 

Odcinając się kompletnie od działania z softem trzeba przyznać że Rane 68 sprawdza się bardzo dobrze po prostu jako mikser. Duża w tym zasługa tego, że producent nie kombinował i nie udziwniał nic na siłę i na 68 gra się tak jak na klasycznych maszynach. Mamy więc standardowo rozwiązany odsłuch oraz ładnie działające (killujące) EQ, co sprawia że każdy rodzaj muzyki gra się i miksuje na Rane przyjemnie.

 

 

 

 

Efektor w 68 działa niezależnie od SSL i składa się na niego 6 efektów umieszczonych pod dedykowanymi przyciskami, co umożliwia błyskawiczne przełączanie się między nimi. Parametry efektów oraz  ich status wyświetla się nam na ekraniku. Każdy z 4 kanałów głównych oraz 2 kanałów mikrofonowych ma swój przycisk aktywujący na nim efektor. Takie rozwiązanie zapewnia bardzo sprawna obsługę efektów. Małym zgrzytem jest brak wewnętrznego beat-countera. Aby ustawić odpowiednią wartość BPM dla efektora musimy ją podać sami, wbić tapem lub ustawić efektor na przechwytywanie BPM z wcześniej przeanalizowanego pliku z SSL.

 

Efekty same w sobie nie są specjalnie odkrywcze, ale co najważniejsze brzmią dobrze i działają świetnie. Efektor w 68 nie jest sporadycznie używanym dodatkiem, a pełnoprawnym narzędziem do podkręcania setów. Szczególnie ciekawie prezentuje się echo, bowiem efektor sam dba o głośność sygnału i echo nie podbija głośności dźwięku, a więc możemy je spokojnie zastosować w każdym momencie nie martwiąc się o dudniący bass. Wszelkie tricki z echem i zamykaniem/otwieraniem faderów wychodzą tutaj idealnie. Jedynym minusem jest trzymania „echa” w pamięci po wyłączeniu efektora. Włączając efektor na echu ponownie w krótkim odstępie czasu usłyszymy jeszcze poprzednio wybrzmiewający dźwięk. Rozwiązaniem jest skręcenie efektu do minimum gałką WET/DRY przed ponownym jego użyciem. Plusem efektu Echo jest natomiast Feedback Loop otrzymywany po ustawieniu parametru WET/DRY w maksymalnej pozycji. Pozostałe efekty nie oferują już niespodzianek, ale również ich używa się z przyjemnością. 

 

Ważnym odnotowania jest fakt, że producent umożliwił swoim użytkownikom inwertowanie efektów z Serato! Co jest naprawdę niebagatelną cechą jakiej brakuje wielu innym mikserom. Użytkownik ma możliwość zmapowania efektów z softu pod przyciski na panelu miksera. Dostęp do nich staje się wtedy banalnie prosty, a nowe aktualizacje Serato wyposażają nas w zupełnie nowe efekty. 

 

 

W 68 znajdziemy niezależne filtry dla każdego z 4 kanałów obsługiwane osobną gałką. Rozwiązanie przypomina bardzo filtr znany z DJM-800, Wychodząc z pozycji środkowej kręcąc gałką w lewo/prawo uzyskamy odpowiednio filtr Low Pass i High Pass. Filtry brzmią podobnie jak efekty zawodowo i z całą pewnością użytkownicy polubią to rozwiązanie i ciężko będzie się im potem obyć bez filtrów podczas miksu.

 

 

Serato Scratch Live 3

 

SSL to jeden z najstabilniejszych DVS na rynku, zarazem niezwykle prosty i funkcjonalny. Fakt, wygląd graficzny samego programu nie należy do najpiękniejszych, jednak nie o to w graniu chodzi. SSL ma do tego jedne z najmniejszych wymagań systemowych, więc spokojnie pociągniemy go na każdym kompie. Największą różnicą między SSL a innym DVSami jest fakt, że SSL jest zamknięty i podstawową funkcjonalność (miksowanie numerów) uzyskuje tylko i wyłącznie gdy korzystamy z oryginalnego interfejsu lub dedykowanego dla Serato miksera. Nie pomiksujemy więc na Serato myszką ściągając sam soft (który sam w sobie jest darmowy), ale dzięki temu SSL teoretycznie uzyskuje największą stabilność na tle innych DVS (kod programu nie musi być pisany tak, aby obsłużył interfejsy innych producentów) 

 

 

 

Jeżeli odpalimy na komputerze SSL bez żadnego podłączonego kompatybilnego miksera czy interfejsu program odtworzy nam się w trybie analizowania plików. Tryb ten służy głównie do wyliczenia przez program BPM dla danego utworu. Wartości BPM potrzebne są później do tworzenia idealnych loopów oraz do dopasowania parametrów efektów, także w zewnętrznym efektorze Rane 68. Drugi tryb SSL działa z podłączonym interfejsem i zapewnia klasyczną funkcjonalność DVS.

 

 

Dużą zaletą SSL3 są bardzo dokładne waveformy tracków dzięki którym możliwe jest miksowanie praktycznie bez słuchawek. Do wyboru mamy kilka layoutów dla waveformów, poziomych oraz pionowych. Kolory fali informują nas ponadto o charakterystycznych podbiciach basu czy trebli. Są to z pewnością jedne z najdokładniejszych graficznych przedstawień numerów jakie znajdziemy w DVSach. 

 

 

Decki obsługiwać można w 3 trybach. Pierwszy z nich: ABSOLUT, to 100% przeniesieniu ruchu i położenia timecodu z CD czy vinyla na MP3 w komputerze. Tryb RELATIVE nie przenosi nam położenia znacznika w czasie i służy głównie do używania hot-cue, loopów oraz roll-loopów. Tryb internal to sterowanie trackami za pomocą samej myszki i klawiatury.

 

 

Oprócz podstawowego modułu DVS w SSL3 znajdziemy także dodatkowe wtyczki. Moduł FX to bardzo rozbudowany podwójny efektor z możliwością manualnego łączenia i ustawiania parametrów efektów. Żeby wykorzystać jego wszystkie możliwości należy jednak troszkę nad nim posiedzieć. Drugim ciekawym pluginem jest sampler oferujący dwa podwójne banki po 5 sampli. W tym przypadku jego obsługa jest bardzo prosta. Sample zgrywane z wirtualnych decków mogą być oczywiście odtwarzanie w kilku trybach, również w loopach.

 

 

 

 

Sama procedura podłączenia naszych komputerów, gramofonów, playerów do miksera celem korzystania z dobrodziejstw SSL jest banalnie prosta. Po włączeniu i podłączeniu miksera do komputera instalujemy oprogramowanie, pozostały sprzęt podłączamy jak do najzwyklejszego miksera, odpalamy winyle czy Cd z kodami czasowymi, kanały przypisujemy do decka w kompie i już. Wszystko działa od razu, bez żadnych konfiguracji czy kalibracji. Do tego Serato Scratch jest tak łatwym w obsłudze programem, że nikomu nie sprawi problemu korzystanie z niego.

 

 

Pytanie powinno być retoryczne. W końcu mikser i dvs razem w pudełku, do tego produkowane przez jednego producenta powinny śmigać jak burza. Niestety nawet kultowe Serato od Rane nie ustrzegło się programistycznego lenistwa, które ostatnio zdarza się niestety bardzo często nawet wśród topowych producentów sprzętu dla DJów. Wbrew temu z czego Serato jest znane, pierwsze wersje SSL3 w działaniu z Rane 68 przypominały dziurawą c(s)erate. Przez to Rane 68 wieszał się, był niestabilny, nie działał tak jak trzeba. Na całe szczęście programiści Rane szybko wzięli się w garść i odpowiednie poprawki zdecydowanie poprawiły sytuację. Podczas naszych testów mikser oraz sam soft zachowywały się stabilnie i nie było z nimi żadnych problemów. Sama procedura updateów miksera wykonywana jest z poziomu SSL3, przebiega szybko i bezproblemowo.

 

 

Rane 68 jako jedyny w tej chwili mikser na rynku umożliwia granie z 4 decków w Serato. Sprawdza się to wyśmienicie. Przede wszystkim nie trzeba mieć dużego monitora żeby spokojnie ogarnąć wszystkie 4 decki ,a  do tego browser czy nawet panel efektów.  Wszystko spokojnie mieści się na ekranie, jedyną wadą jest, że dla więcej niż 3 decków mamy możliwość ustawienia wavefroma tylko w formie poziomej.

 

 

 

Na obydwóch brzegach miksera znajdziemy dedykowane dla różnych funkcji Serato zestawy przycisków. Domyślnie są one już odpowiednio ustawione do działania z SSL. Jednak oprócz tego mamy jeszcze 4 wolne tryby działania tych przycisków dzięki którym możemy sobie pomapować dowolne funkcje. W domyślnym trybie dzięki gałkom możemy spokojnie przeglądać pliki, a następnie ładować je na decki. Kolejne przyciski służą do ustawiania loopów i hot cue

 

 

Loopy działać mogą w trybie manualnym oraz automatycznym po wcześniejszym przeanalizowaniu tracków. Pod ręką mam też roll loopy, czyli pętle które po wyjściu wracają do momentu w którym numer powinien się znajdować gdybyśmy nie użyli loopa. W przypadku Hot-Cue mamy 5 banków i działają one klasycznie. Używanie loopów jak i hot-cue jest bardzo proste a także przyjemne, o ile nie będą nam przeszkadzały wspominane już na początku twarde klawisze.

 

 

Cały mikser śmiga oczywiście w MIDI, co umożliwia przyporządkowanie na mikserze funkcji których domyślnie producenci nam nie zaproponowali. Najpopularniejsza opcją jest zamienienie 2 kanałów mikrofonowych na pełną kontrolę wewnętrznych efektorów SSL3.

 

 

Rane przyzwyczaił już swoich klientów, że każe sobie sporo płacić za swoje produkty. W tym wypadku nic się nie zmieniło, cena po prostu zabija. Ma one jednak swoje uzasadnienie. W Rane 68 znajdziemy w końcu praktycznie 2 zestawy Serato Scratch Live, do tego porządny 4 kanałowy mikser, dodatkowe layery MIDI oraz zawodowy efektor. Wreszcie podłączanie różnych komputerów z DVS stało się proste jak nigdy. No i Rane 68 to prawdziwy sprzęt Made in USA. Pewnie w Polsce nie znajdzie się zbyt wielu zapaleńców tego typu zabaw, ale 4 podłączone gramofony, hot-cue i loopy w locie, do tego filtry i efekty działają na wyobraźnię i jeżeli ktoś wie jak to wykorzystać oraz jest fanem Scratch Live to  ten mikser jest prawdopodobnie dla niego.