Roland AIRA System-1 - Maszyna do tworzenia brzmień!

Roland wychodzi naprzeciw najnowocześniejszym rozwiązaniom, a jednocześnie patrzy w przeszłość. AIRA System-1, bo o nim mowa, to klawisz, który szeregiem innowacyjnych rozwiązań ma wskrzesić kultowe syntezatory Rolanda. Co z tego wyszło? Sprawdźmy!

Roland postawił na futurystyczny design. Praktycznie każdy element tego syntezatora jest podświetlony jaskrawym zielonym światłem. Na pewno przyciągałby wzrok będąc na scenie. Kwestia gustu czy się podoba czy nie.

 

 

Jeśli chodzi o klawiaturę to nie ma sensu się rozwodzić. Mamy tu dwie oktawy klawiszy o głębokości około 0.5 cm - polifonia 4 i bez dynamiki. Pianista by się zapewne nie odnalazł, ale sprzęt ten przeznaczony jest do zupełnie innych celów. Pewnym zaskoczeniem było dla mnie wyjście na pedał sustain kiedy je zobaczyłem. W System-1 jest to złącze, a w JD-Xi brak? To tam zdecydowanie bardziej by się przydało. Ale jest, więc OK. Może kiedyś się przyda :)

 

 

Sekcja LFO

W tej sekcji tworzy się magia nowoczesnych produkcji muzycznych. W próbce "Sekcja LFO.mp3" słychać jak szybko można otrzymać popularne Wobble bassy/leady. Można powiedzieć, że jest tu dodatkowy panel z efektami. Bez problemu uzyskujemy tremolo czy vibrato. Przebiegów modulujących jest 6: sinusoidalny, trójkątny, piłokształtny, prostokątny, sample&hold i przypadkowy.

 

 

 

Sekcja wspólna

Tutaj mamy władzę nad ogólnym poziomem głośności, ale również jest potencjometr portamento oraz tempo, przycisk legato, tempo sync, mono, manual, przełączenie między System-1 a Plug-Out oraz 8 przycisków do wyboru brzmień. Dziwiłem się na początku - jak to możliwe, że syntezator ma tylko 8 miejsc na zapisanie wykręconych presetów? Na szczęście bez problemu możemy przesyłać i przechowywać barwy przez USB.

Tryb Manual - kolejny trafiony pomysł! W trybie tym dźwięk jest generowany zgodnie z bieżącymi ustawieniami wszystkich potencjometrów, suwaków i przycisków. Przyznam, że dzięki temu sam się sporo nauczyłem o syntezie.

 

Sekcja Scatter

Funkcja "Scatter" jest ciekawą innowacją u Rolanda. Jest to zmodyfikowany tradycyjny pitchband w kształcie obrotowego koła. Posiada dwa okręgi, którymi sterujemy. Drugi odpowiada za wybieranie jednego z 10 przebiegów arpeggiatora. Pierwszy raz spotkałem się z modulacją pod przyciskiem (MOD). Po kilku tygodniach testowania wciąż nie jestem przekonany do tego pomysłu (Sekcja Scatter.mp3).

 

 

 

Sekcja OSC1 & OSC2

System-1 posiada dwa główne źródła dźwięku (OSC1 i OSC2). W każdym z nich do wyboru jest 6 przebiegów fali: trójkątny, prostokątny, piłokształtny oraz każdy z nich podwojony. Dodatkowo sterujemy potencjometrem "Color", który moduluje dodatkowo oscylatory. Możemy wybrać 6 różnych źródeł modulacji, którymi steruje "Color". Wysokość dźwięków (oktawy) wybieramy potencjometrem i jest ich 6. Ciekawym dodatkiem jest "Cross mod", który dodatkowo moduluje i miesza sygnał między obydwoma oscylatorami. To w przypadku pierwszego oscylatora.

Do drugiego mamy dołączony modulator "Ring", który mnoży przebiegi OSC1 i OSC2. Do tego wszystkiego jest przycisk "Sync", który synchronizuje oba przebiegi. Cytując instrukcję:

 

To jest synchronizacja generatorowa. Generuje złożony przebieg, wymuszając resetowanie przebiegu generatora OSC1 początkiem cyklu przebiegu generatora OSC2.

 

W próbce (Sekcja OSC.mp3) można usłyszeć zmiany w brzmieniu posługując się tylko sekcją OSC1 i pod koniec próbki "Cross mod".

 

 

 

Sekcja Mixer

Sterujemy tu proporcjami głośności między oscylatorami, generatorem szumów oraz generatorem sub basów (To samo rozwiązanie jak w przypadku JD-Xi).

Prezentowana próbka (Mixer.mp3) pokazuje jak zmienia się brzmienie gdy dodajemy kolejne źródła dźwięku począwszy od generatora szumów poprzez generator niskich tonów, OSC1 na OSC2 kończąc. Są tu po dwa rodzaje szumów (biały, różowy) i dwa subbasu (Oktawa niżej, lub dwie).

 

 

 

Sekcja Pitch

Tutaj mamy władzę nad płynną zmianą wysokości dźwięków. Coś w stylu portamento, ale dużo bardziej dokładne. Ustawiamy zarówno początek jak i koniec fal (Sekcja pitch.mp3).

 

 

Sekcja Filter&Amp

Obwiednie barwy oraz wzmocnienia czyli podstawa naszych dźwięków po sekcji OSC. Ustalamy tutaj szybkość wejścia dźwięku, długość wybrzmiewania, jego wyrazistość i barwę (Sekcja F&A.mp3).

Dodatkowo potencjometr "Crusher", czyli kolejna pomoc przy tworzeniu nowoczesnych barw. To coś w stylu przesteru, ale działa tak, że czuć, iż jest to modulacja syntezy, a nie nałożony efekt jak to bywa np. w przypadku efektów do gitar elektrycznych (Crusher.mp3).

Dolno i górnoprzepustowy filtr w jednej sekcji - rewelacja. Zawsze drażniło mnie przełączenie między jednym a drugim podczas poszukiwań odpowiedniej filtracji. Z tym, że górnoprzepustowy odcina tylko dół bez możliwości w jego ingerencję. Pozostałe potencjometry są sterowane przez dolnoprzepustowy.

 

 

 

Sekcja Effects

Dwa podstawowe efekty (Reverb, Delay) wzbogacające, dodające przestrzeni. Przydałyby się tutaj bardziej szczegółowe ustawienia, ale zdecydowanie już zabrakło by miejsca na panelu przednim maleńkiego System-1. Na próbce najprostsze brzmienie z dodanymi efektami (Sekcja FX.mp3).

 

 

PLUG-Out

Świetny pomysł. Zawsze denerwowało mnie jak mieliśmy w studio kilkanaście syntezatorów. Latanie od jednego do drugiego w kółko zabijało we mnie natchnienie zwalniając strasznie proces twórczy a wręcz go zatrzymując. Już nie mówiąc o poskromieniu setek kabli.

Teraz nie dość, że będzie można sterować System-1 innymi wirtualnymi syntezatorami Rolanda (w tym momencie jest to - SH-101, Synthesizer SH2, Promars, czyli Jupiter-4) to można wręcz przenieść te syntezatory do naszego System-1 bez konieczności podpinania komputera. Oprócz tego jest do ściągnięcia kilka banków brzmień do samego System-1. Konkretne info można znaleźć na stronie producenta.

 

 

Adam Pietruszko o System-1

Poprosiłem znajomego sound designer'a, wykładowcę Akademii Realizacji Dźwięku o przyjrzenie się bliżej System'owi-1. Poniżej uwagi od specjalisty syntezy Adama Pietruszko. W próbkach dźwiękowych przygotowałem również prezentację 6 barw stworzonych przez Adama.

Adam Pietruszko Wykładowca Akademii Realizacji Dźwięku     Zalety: Dobre brzmienie oscylatorów i filtra, szczególnie w bardziej przefiltrowanych (ciemniejszych) barwach. Użyteczny pogłos i delay (chociaż delay mógłby mieć mniejszy feedback, mniej odbić). Bardzo dobrym rozwiązaniem są obwiednie na suwakach. Pozwala to na szybkie uzyskanie pożądanego konturu główności i filtracji, który od razu widać gołym okiem, co nie byłoby tak oczywiste w przypadku zastosowania gałek. Ogólnie szybko i wygodnie kreuje się barwy z użyciem podstawowych bloków syntezy. Do każdego parametru jest oddzielna gałka, co ma bardzo duże znaczenie dla wygody szczególnie live, ale także kiedy szybko chcemy przelać pomysł na "panel". Przyciski z presetami i szybkie zapisywanie przez przytrzymanie oraz tryb manual. Dobry pomysł! Tryb Scatter to ciekawy pomysł, ale na początku może być zniechęcający. Noise i sub oscylator fajna rzecz, pozwala na "podparcie" barwy dołem lub przybrudzenie szumem. Same wrażenia z kreacji barwy bez czytania instrukcji (a to ważne, żeby wszystko było oczywiste na pierwszy rzut oka) pozytywne.   Wady: Przycisk MOD nie daje żadnej precyzji wykonawczej. Podobnie PitchBend - za pomocą obrotowego pierścienia ze sprężyna tez nie pozwala na odpowiednia technikę. Gałka delay time mogłaby migać zgodnie z tempem delay'a. Niektóre gałki mogłyby być inaczej skalibrowane, tzn. na przykład crush wprowadza efekt zbyt szybko, a potem staje się on po prostu bardziej ekstremalny, z kolei filtr hi-pass mógłby wycinać do wyższej częstotliwości, pozwalając na pozostawienie samej góry (problem rozwiązany w wersji 1.1).

 

Podczas powstawania „Soundeck System-1 Track.mp3” ostro dał mi się we znaki brak funkcji „Tap Tempo”. Ponieważ System-1 nie posiada wyświetlacza, informacja o tempie arpeggiatora pochodzi wyłącznie z diody przy potencjometrze. Oczywiście jest opcja synchronizacji tempa z urządzeniem zewnętrznym, ale i tak jest to duży problem gdy takowej synchronizacji nie ma możliwości przeprowadzenia. Nie używałem w nim żadnych dodatkowych efektów programowych. Wszystko oprócz perkusji pochodzi z System-1.

Podczas zajęć w Świętokrzyskiej Szkole Muzyki Rozrywkowej i Jazzu im. Miry Kubasińskiej, uczniowie mieli okazję pokręcić brzmienia. Do odsłuchania próbki Wojtka i Artura (System-1 Wojciech Janus.mp3, System-1 Artur Jakubowski.mp3).

 

 

Podsumowanie

Nigdy nie byłem fanatykiem wykręcania brzmień, ale System-1 jest tak zbudowany, że praktycznie wszystko mamy na wierzchu - pod potencjometrami, suwakami i przyciskami. Zanurzenie się w jego możliwościach jest więc proste, naturalne i bardzo wciągające! Usłyszycie to na przykład w próbce, w której zająłem się modyfikacją presetu. Przerwałem dopiero jak zobaczyłem ile czasu już mi to zajęło (PAD Edit.mp3).

Do tego możliwości Plug-Out, kosmiczny wygląd, oraz kompaktowość czynią go smakowitym kąskiem dla kompozytorów, producentów czy live act'owców.

 

Próbka możliwości Roland AIRA System-1:

 

Specyfikacja techniczna:

 

• Klawiatura:
  
  • 25 klawiszy (bez dynamiki)

• Sekcja Generatora Dźwięku:
  
  • Maksymalna Polifonia: 4 głosy (Tryb SYSTEM-1)
  • Pamięć Użytkownika: 8

• Sekcja Oscylatora:
  
  • Kształty Fal: SAW SQUARE TRIANGLE SAW2 SQUARE2 TRIANGLE2
  • Gałki: COLOR MODULATION Source (MANUAL, LFO, P.ENV, F.ENV, A.ENV SUB OSC), OCTAVE, TUNE
  • Obwiednia: ATTACK Time, DECAY Time, ENVELOPE Depth
  • Modulacja: CROSS Modulator, RING Modulator, Oscillator SYNC
  • Sub Oscillator: -1 oct / -2 oct
  • Szum: WHITE Noise / PINK Noise
  • Key Mode: MONO / UNISON / POLY

• Sekcja Filtra:
  
  • Type: LPF (-12 dB / -24 dB), HPF
  • Knobs: LPF CUTOFF, RESONANCE, HPF CUTOFF, KEY Follow
  • Envelope: ATTACK Time, DECAY Time, SUSTINE Level, RELEASE Time, ENVELOPE Depth

• Sekcja Wzmacniacza:
  
  • Envelope: ATTACK Time, DECAY Time, SUSTINE Level, RELEASE Time

• Sekcja LFO:
  
  • Waveform: SINE, TRIANGLE, SAW, SQUARE, Sample&Hold, Random
  • Knobs: FADE TIME, RATE, PITCH, FILTER, AMP
  • Controller: LFO KEY TRIGER, TEMPO SYNC

• Sekcja Miksera:
  
  • Level: OSC 1, OCS 2, SUB OSC, NOISE

• Sekcja Efektów:
  
  • TONE, CRUSHER, REVERB, DELAY, DELAY TIME

• Arpeggio:
  
  • Rodzaje: 6
  • Ilość Kroków: 6
• Scatter:
  
  • Ilość Typów: 10
  • Stopnie głębi: 10
• Sterowanie:
  
  • VOLUME gałka
  • TEMPO gałka
  • PORTAMENTO gałka
  • LEGATO przycisk
  • PITCH BEND / SCATTER kółko jog
  • SCATTER TYPE kółko
  • KEY HOLD przycisk
  • OCTAVE UP / DOWN przyciski
  • MOD przycisk
  • Power przełącznik (Tył)

• Złącza:
  
  • PHONES jack: Stereo 1/4" phone type
  • OUT (L/MONO, R) jacks: 1/4" phone type
  • PEDAL (HOLD) jack: 1/4" phone type
  • PEDAL (CONTROL) jack: 1/4" TRS phone type
  • MIDI (IN, OUT)
  • USB port: USB typu B (Audio / MIDI)
  • DC IN jack

• Zasilanie:
  
  • AC Adaptor
• Pobór Prądu:
  
  • 850 mA

• Rozmiar i Waga:
  
  • 472 x 283 x 70 mm, 2.4 kg

 

Galeria zdjęć Roland AIRA System-1: