PORADNIK: Jak poprawnie ustawić subbas na scenie?

Jest jeden temat nieśmiertelny - suby. Na kursach pokazuję jak je dopasowywać do reszty systemu, ale jakże często koledzy wywalają się na kwestiach najprostszych - gdzie je postawić. Napiszę więc parę podstawowych informacji, jak suby grają a jak nie grają oraz co z tego wynika.

 

1. Żadna normalna paczka subbasowa nie gra kierunkowo, chyba, że jest to zaawansowana konstrukcja sterowana specjalnym procesorem, ale dziś nie o tym... Długość fal basowych w przestrzeni wynosi od 4 do 8 metrów. Wielkość głośnika basowego, to jakieś pół metra. Jest mały w porównaniu z falą, dlatego może być traktowany jako punktowe źródło dźwięku. Wniosek? Nie ustawiać subów ukośnie w nadziei, że lepiej nagłośnią boki widowni, bo to nie pomoże.

 

 

2. Najbezpieczniejszym rozwiązaniem, pod każdym względem, jest ustawienie subów klasycznie, pod górkami, czyli lewa-prawa. Ma to swoje wady, ale nikt nie zarzuci błędu, nikt nie powie, że jest źle. Jeśli nie ma lepszego pomysłu, to zawsze lewa-prawa. Oto jak grają:

 

 

Taka konfiguracja gra bardzo szeroko - dobre dla szerokich widowni. Prawy głośnik jest przekręcony mocno na zewnątrz, aby pokazać, że to nie wpływa na pokrycie basem.

 

3. W zdecydowanej większości przypadków, najlepsze jest postawienie subów w jednym miejscu. Układy, gdzie głośniki są od siebie oddalone, powodują powstawanie "dziur" bez basu. Uważam, że jeśli tylko rozkład scena-płotki-widownia na to pozwala, należy postawić suby w jednym miejscu, najlepiej na środku, tuż przed sceną.

 

 

Fajnie? Fajnie. Ale... jest dobrze, kiedy nie tworzą dłuższej linii.

 

4. Zdecydowanie należy unikać układania subów w długiej linii przed sceną. Im dłuższa, szersza linia subów koło siebie, tym WĘZIEJ, bardziej kierunkowo będą grały. Wiem, że to nie jest intuicyjne i dlatego wielu się na tym wywala. Jeśli tak zrobimy, to najpewniej nie będzie słychać basu już nawet pod górkami. Tak to działa.

 

 

Dlatego się krzywię, kiedy widzę coś takiego. Krzywię się jeszcze bardziej, kiedy...

 

5. Złożoną naturę składania fal objawiają głośniki rozsunięte, z przerwami pomiędzy nimi. Jeśli nie zastosuje się świadomego processingu, to rezultat jest jeszcze gorszy niż w punkcie 4.

 

 

Jak sobie zatem radzić, kiedy głośników jest dużo? Ustawiać paczki piętrowo, na ile tylko wysokość sceny pozwoli. Jeśli wciąż tworzą długą linię, to lepiej zrobić lewa/prawa.

Na pocieszenie napiszę, że w pomieszczeniach, salach, halach, sytuacja falowa jest duuużo bardziej skomplikowana, dzięki czemu mamy święty spokój - olewamy. Rozkład dziur zależy od częstotliwości, od ustawienia paczek oraz od odległości ścian, a nawet sufitu. Co by nie robić, bałagan jest tak straszny, że lepiej przespać się na kejsie.

 

 

Dlaczego więc poważne firmy robią "linijki" i kombinują dużo bardziej, z tak dobrymi rezultatami? Ano dlatego, że się znają i bardzo dobrze wiedzą co robią, wiedzą jak. Kluczem jest wiedzą plus umiejętności i doświadczenie. Intuicja, podglądactwo i odgapianie są do niczego, bo nie widać tego co najważniejsze. Najpierw ktoś zrobił projekt, sprawdził, zasymulował, a głośniki są sterowane procesorami w bardzo zaawansowany sposób. Uwzględnia się ilość paczek, wielkość sceny i kształt widowni. Stosuje się też układy kierunkowe, kardioidalne i End Fired - fajne, nowe, modne określenie. Po naszemu - dopalane od tyłu - nieco pejoratywne.

Dlaczego ja odradzam stosowanie powyższych? Otóż ten, kto się zna naprawdę, nie potrzebuje moich wywodów. Ten robi dobrze i już - finito. Natomiast początkujący nie powinni eksperymentować na żywych, przyjeżdżających do pracy artystach. Nawet popularna reguła "metr tu, metr tam i odwrócić fazę" nie zawsze dobrze działa, bo nie wszystkie paczki są tak samo zrobione w środku.

Oh i jeszcze jedno. Nie podłączać razem subbasów różnego rodzaju, jeśli nie ma do nich osobnych ustawień procesora i jeśli nie są dopasowane fazowo oraz amplitudowo. Bardzo możliwe, że zagrają ciszej, albo tak samo jak bez dostawki. Serio, serio.