Test Native Instruments TRAKTOR

 

 

Traktor sam w sobie to po prostu software DJski, umożliwiający miksowanie muzyki na komputerze bez użycia zewnętrznego sprzętu (mikser, gramofony, playery). DVS to skrót od DIGITAL VINYL SYSTEM, a więc systemu umożliwiającego kontrolę nad plikami muzycznym w komputerze poprzez sterowanie nimi na gramofonach za pomocą winyli (również poprzez CD). Do takiej kontroli potrzebujemy oprócz specjalnych płyt z kodami czasowymi interfejsu które przetworzy ruch z tych płyt na ruch wykonywany na pliku muzycznym w komputerze. DVSem Traktora jest wersja SCRATCH.

 

 

Traktor istnieje na rynku już okrągłą dekadę. Pierwsza jego wersja (wtedy jako Traktor DJ Studio) zadebiutowała na rynku w 2000 roku. Przez te wszystkie lata program był szlifowany i dokładane były do niego kolejne komponenty i możliwości. Jednym z celów twórców było jak największe uproszczenie procesu miksowania poprzez automatyczną detekcję i dopasowanie tempa utworu.  I o ile w pierwszych wersjach wychodziło to raczej średnio, tak teraz w większości przypadków działa to znakomicie. Tym, co odróżniało jednak produkt NI od konkurencji (np. Virtual DJa) była zdecydowanie bardziej profesjonalna otoczka. Traktor od pierwszych wersji aspirował do miana profesjonalnego narzędzia, a nie zabawki na szkolne dyskoteki. Z tego też względu na początku nie jest tak łatwo przyswajalny jak konkurencja, niemniej daje dużo więcej możliwości, gdy użytkownik się już z nim oswoi.

 

 

 

Kiedy w roku 2001 Stanton zaczął pierwsze testy z Final Scratchem, aby wypuścić go finalnie na rynek w kooperacji z Native Instruments nikt nie wiedział jeszcze jak wielki wpływ na DJing będą miały DVSy. Fakt, sterowanie MP3 z komputera działało, jednak konieczność kalibracji, dość skomplikowane podłączenie, wysoka latencja, koszty komputera i samego systemu nie zdołały przekonać do siebie wszystkich. Niemniej to Final Scratch był pierwszym tego typu urządzeniem, które odniosło sukces rynkowy i przetarło szlak dla DVSów. Po doświadczeniach z Final Scratchem Nativie Instruments s w 2005 roku skończyło współpracę ze Stantonem i postawiło na swój własny DVS Traktor SCRATCH, co okazało się strzałem w dziesiątkę. 

 

 

 

 

 

Jest to podstawowa wersja Traktora dostępna w sprzedaży. Umożliwia ona miksowanie dwóch plików muzycznych z 3 zakresową klasyczną equlizacją. Oprócz podstawowej djskiej funkcjonalności posiada funkcję automatycznego dopasowywania prędkości oraz 2 niezależne efektory z 6 efektami. Dla każdego z pliku dostępnych jest także po 8 hot cue oraz idealne (oparte na wcześniej wyliczonych przez program BPM) loopy. Funkcje w programie możemy przypisać dowolnie pod jakiekolwiek urządzenie MIDI. DUO to wersja zalecana dla początkujących DJi, na której spokojnie nauczą się podstaw tworzenia i brzmienia prawidłowych setów. Ta wersja usatysfakcjonuje również wszystkich DJi przywiązanych do klasycznego stylu miksowania, bez ekstrawagancji w postaci efektów czy korzystania z więcej niż 2 źródeł dźwięku. Dla całej reszty DJi przy wielkim ułatwieniu przez Traktora procesu samego miksowania, dostępne funkcję mogą okazać się nie wystarczające. Dla nich przygotowano wersję PRO.

 

 

Podstawową różnicą w stosunku do wersji DUO jest dodanie kolejnych 2 wirtualnych decków co daje nam możliwość grania z 4 plików muzycznych na raz. Oprócz tego liczba dostępnych efektorów zwiększyła się do 4, gdzie każdy z nich oferuje imponującą ilość 26 efektów. Wersja PRO to także możliwość nagrywania setów wewnątrz programu oraz cała rzesza mniejszych usprawnień. Jedynie ta wersja ma w pełni customizowalny layot (wersja DUO to 4 predefiniowane layouty). Wersja PRO to spełnienie marzeń wielu DJi z przed kilku lat: więcej niż 2 decki (zwykle 3, bo o 4 mało kto śnił) grające w pełnej synchronizacji z hot cue, loopami i efektami na każdym z decków. Traktor PRO przeznaczony jest dla każdego dla którego kreatywność w secie jest priorytetem.

 

 

 

 

W warstwie softu SCRATCH DUO i PRO są identyczne jak ich podstawowe wersje. W warstwie sprzętowej w wersji DUO otrzymujemy interfejs Audio4DJ w wersji PRO Audio8DJ oraz oczywiście zestaw płyt czasowych – 2 płyty winylowe i 2 płyty CD. Podłączenie całego sprzętu jest banalne i bardzo dokładnie i obrazkowo opisane na dołączonej do zestawy karcie. Kalibracja płyt następuje automatycznie. Dzięki dołączonym kablom multicore(2 sztuki) podłączając decki do miksera podwójnie na każdy kanał (LINE i PHONO dla gramofonów, w przypadku playerów LINE i CD) nie tracimy standardowej funkcjonalności gramofonu bądź CD playera. Możemy przez mikser ustawiać sobie czy sprzęt w danej chwili działa jako DVS czy gra normalne winyle bądź CD. Traktor SCRATCH DUO i Audio 4 DJ obsługuje do 2 gramofonów lub playerów w DVSie. SCRATCH PRO i Audio 8 DJ obsługuje maksymalnie 2 gramofony ale już do 4 playerów. Możliwe jest więc sterowanie każdym z 4 decków przez gramofony i 2 playery.  Należy zauważyć, że dodawane w SCRATCH Audio 4 DJ i Audio 8 DJ znajdują szerokie zastosowanie nie tylko w Traktorze, ale również we wszystkich innych aplikacjach korzystających z wielokanałowego interfejsu. Jest to niewątpliwie duży plus zestawów DVS od Nativie Instruments

 

 

LE to nieco okrojona wersja DUO, niedostępna w normalne sprzedaży, a dodawana przez producentów do wielu sterowników i urządzeń MIDI. Podstawowym ograniczeniem wersji LE jest fakt że zwykle pracować będzie dobrze tylko z dołączonym sterownikiem/interfejsem i nie ma możliwości przypisania do niej innych urządzeń MIDI. Niemniej wersja LE sprawdza się na początek bardzo dobrze jako podstawowy soft DJski i płatny upgrade do wersji DUO nie jest specjalnie opłacalny. 

 

 

 

 

Traktora LE możemy upgradować do wersji DUO i PRO. Traktora DUO do wersji PRO. Traktora SCRATCH DUO do wersji SCRATCH PRO. Nie ma jednak możliwości upgradu DUO i PRO do wersji SCRATCH o czym bezwzględnie należy pamiętać decydując się na zakup którejś z wersji Traktora. Posiadając np. zwykłego Traktora PRO i kupując osobno Audio 8 DJ oraz płyty i kable (które są dostępne w normalnej dystrybucji) nie mamy możliwości zyskać funkcjonalności DVS. W przypadku upgradu z Traktora SCRATCH DUO na Traktora SCRATCH PRO należy pamiętać o tym, że o ile uzyskamy dostęp do 4 decków, tak Audio 4 DJ więcej niż 2 decków w DVS nam nie pociągnie. 

 

 

Do prawidłowego i stabilnego działania Traktora, ale także jakiekolwiek innego DJ Softu wcale nie potrzebujemy komputera z jabłkiem na obudowie lub mega-potężnej jednostki PC. Sam traktor ma „śmieszne” (1 giga RAM, Pentium IV/Athlon 1.4 GHz dla PC, Core Duo 1.66 GHz dla MAC) sprzętowe wymagania, które spełnia obecnie każdy nowo kupowany laptop, nawet ten z promocji z supermarketu.  W przypadku PC do prawidłowej pracy konieczne będzie kupienie porządnej karty muzycznej. Zintegrowane karty raz, że masakrują uszy paskudnym dźwiękiem, dwa, że przy graniu dwóch i więcej tracków „pocą się” i wydają różne niepożądane dźwięki. W przypadku MACów wbudowane karty muzyczne sprawdzają się dobrze. Niemniej stosunkowo niskim kosztem możemy mieć jednostkę PC która spokojnie pociągnie 4 decki w Traktorze PRO. W przypadku PC zalecany jest Windows XP. Windows VISTA egzamin zdaje najsłabiej. Windows 7 jest ok, pod warunkiem że skompletujemy wszystkie sterowniki. Podstawową rzeczą w stabilnym działaniu zarówno PC jak i MAC jest czysty system. A więc jak najmniej syfów, jak najmniej różnych procesów chodzących w tle, zadbajmy żeby antywirus nie włączał skanowania dysku lub autoupdate'u o 12 w nocy, kiedy my jesteśmy właśnie w środku imprezy.  Zapchany, często nadpisywany dysk również będzie wolniej odczytywany, a tym samym dostęp do plików muzycznych będzie trwał dłużej. Kolejną rzeczą o jakiej koniecznie należy pamiętać podczas grania to odpowiednia wentylacja i chłodzenie dla laptopa. 

 

 

Internal (wewnętrzny) miks realizowany jest, jak sama nazwa wskazuje przez Traktorową EQ. System jest na tyle elastyczny, że przy odrobinie samozaparcia można grać dobre miksy na żywo tylko przy pomocy karty muzycznej z jednym wyjściem stereo (standardowo spotykane w laptopach), rozdzielając na MONO master i odsłuch. Można też miksować „na czuja” mając włączony sam odsłuch, a seta nagrywać wewnętrznym traktorowym Recordem (wersja PRO). Są to oczywiście półśrodki, do normalnego działania będziemy potrzebowali karty z co najmniej 2 wyjściami stereo, gdzie jedno wyjście zapewni na MASTER, kolejne STEREO.  Na standardową equlizację w Traktorze składają się 3-zakresowe EQ oraz filtry. W Wersji PRO możemy przebierać z czterech ustawień EQ, oprócz standardowego do dyspozycji mamy EQ imitujące brzmienie mikserów Pioneer DJM600, serii ECLER NUO oraz 4-zakresowe znane z A&H: Xone 92.

 

 

W trybie External (zewnętrzny) z  odpowiednim interfejsem audio jesteśmy w stanie wyprowadzić z Traktora do 4 kanałów stereo na mikser. Wszystkie ustawienia dla interfejsów są w traktorze bardzo proste i przejrzyste. Należy pamiętać, że w przypadku standardowych (nie profesjonalnych, np. karty producenta Creative) kart muzycznych pierwszym krokiem do prawidłowego działania powinno być zainstalowanie sterowników ASIO4ALL (do pobrania za darmo). Kolejną rzeczą o której należy pamiętać tworząc Traktorowy Setup, to fakt że sam Traktor obsługuje na raz tylko 1 interfejs i ich łączenie celem uzyskania większej ilość wyjść nie wchodzi w grę. Wyjątkiem jest sytuacja, gdzie producent interfejsów przewidział taką możliwość i dostarczył odpowiednie sterowniki łączące te urządzenia jeszcze przed Traktorem (np. Pioneer i nowa seria playerów CDJ). 

 

 

Podczas gdy w DUO znajdziemy tylko 4 predefiniowane layouty, tak w PRO mamy pełną możliwość konfiguracji tego co chcemy na ekranie widzieć – a to najczęściej będziemy musieli wybierać bo na standardowym ekranie laptopa wszystko się po prostu nie mieści. Nie jest to wadą, a świadczy raczej o bogactwie funkcji jakie program w sobie posiada. Chcesz pograć bez żadnych wspomagaczy na ekranie, proszę bardzo – można wyłączyć BPMy, waveform i zostawić tylko ekran przeglądania i dwa małe okienka decków. Chcesz 4 pełne decki i efektory kosztem okienka przeglądania – również masz taką możliwość. Najważniejsze jest to, że wszystko jest czytelne i dobrze wygląda.

 

 

Do działania z Traktorem właściwie oprócz komputera nie potrzebujemy już nic. Myszką i skrótami klawiszowymi opanujemy wszystkie funkcję i będziemy mogli grać. Niemniej nawet najlepsze skróty klawiszy nie zastąpią profesjonalnego sterownika i jeżeli nie ograniczacie się tylko do „puszczania” muzy zdecydowanie warto zainwestować w porządny sterownik.

 

 

Sterowników MIDI na rynku jest cała masa. Testy niektórych z nich znajdziecie w naszym serwisie. Przy zakupie sterownika powinniśmy zwrócić uwagę do czego jest on nam potrzebny. Traktor posiada bardzo wiele funkcji i w tej chwili nie ma na rynku sterownika który potrafiłby obsłużyć je wszystkie bez jakichkolwiek kombinacji klawiszy. Najdoskonalszym (Ale też jednym z najdroższych) pod tym względem jest XONE 4D. Wszystkie sterowniki z niższej półki posiadają podstawową funkcjonalność dla 2 decków, a więc samo ustawiania tempa, EQ, loopy i podstawową obsługę efektów.  Nie ma sobie też specjalnie co zawracać głowy Jogami, bo w Traktorze nie ma większej potrzeby ich używać. Bitowanie załatwia automatyczna synchronizacja tempa i bitu. Przykładem prostego albo kompletnego sterownika dla Traktora jest dedykowany do niego Kontrol X1, w których jogów nie uświadczymy. Niemniej jeżeli mamy zamiar często korzystać z hot-cue czy bardziej rozbudowanej kontroli efektu, przydadzą nam się dodatkowe kontrolery, jak np. dedykowane do używania hot-cue z gramofonami Novation Dicer. Pod Traktorem zmapować możemy bez problemów wszystko, co jednak wymaga poświęcenia trochę czasu i wprawy.

 

 

 

Traktor Scratch nie bez powodu uważany jest za system niemal doskonały pod względem oddania feelingu grania na winylach. Przełożenie ruchu vinyla na cyfrowy plik w komputerze jest idealne. Nie mamy żadnych opóźnień, co potwierdzają zresztą liczni turntabaliści korzystający z Traktora. Z płytami pracujemy w 2 głównych trybach ABSOLUT i RELATIVE. W pierwszym trybie zdjęcie igły z płyty tak jak w rzeczywistości przerwie odtwarzanie, przełożenie jej w inne miejsce spowoduje przeskoczenie pliku o rzeczywisty czas płyty (winyle z kodami czasowymi mają określony czas trwania). W trybie RELATIVE muzyka będzie leciała nawet po zdjęciu igły, a przełożenie igły nie spowoduje przeskoczenia odtwarzania w inne miejsce. W tym trybie możliwe jest działanie na loopach, na hot cue i korzystanie z ich dobrodziejstw. Odpalenie loopa/hot cue w trybie ABSOLUT spowoduje automatycznie przejście do trybu RELATIVE.

 

 

O działaniu na CD można napisać tylko tyle, że jest możliwe i działa dobrze. W gruncie rzeczy bowiem takie grania mija się z celem, w przypadku playerów z efektorem tracimy możliwość korzystania z efektów i wiele z podstawowej funkcjonalności, takiej jak chociażby czas do końca utworu, tag, waveform na wyświetlaczu czy hot-cue w obrębie więcej niż 1 trakca. Współczesne playery niemal bez wyjątku posiadają obsługę MIDI (a często dodatkowo są interfejsami) i jeżeli już koniecznie chcemy grać z Playerowego joga (a nie np. z gramofonów) zdecydowanie lepiej zwrócić się ku obsłudze MIDI niż inwestować dodatkowe środki w wersję SCRATCH Traktora.

 

 

 

Same efekty brzmią po prostu zawodowo i są oczywiście automatycznie dopasowywane do bitu. O ile 6 podstawowych efektów dla DUO szału nie robi, tak 26 w przypadku PRO daje już duże pole do popisu. Efektory działają w 2 trybach, tryb ADVANCED to 1 efekt na efektorze na raz ale z pełną kontrolą jego 3 parametrów, tryb CHAINED to z kolei 3 różne efekty z kontrolą jednego parametru ale na jednym efektorze. Dodajmy do tego, że w PRO takich niezależnych efektorów mamy aż 4 i każdy z nich możemy „wrzucić” na deck, co daje nam w porywach kombinację 12 efektów działających na raz jeden kanał! Mimo że sens takiego działania jest wątpliwy, to miło wiedzieć że w tej kwestii Traktor oferuje wiele. Dodać do tego należy sterowanie WET/DRY dla każdego z efektorów i włączanie pojedynczych efektów, a także przypisywanie pod MIDI konkretnych wartości dla danego efektu, co w przypadku niektórych efektów (np. beatmasher) może dać niesamowite rezultaty. Możliwości mieszania z efektami i ich nakładania na muzykę szczególnie w wersji PRO jest nieskończenie i tutaj wszystko zależy od pomysłowości grającego. 

 

 

Tutaj również pełnia możliwości. Po 8 hot-cue na numer, w pełni edytowalnych i z łatwym zarządzaniem. Do tego idealnie przycięte auto-loopy które nigdy się nam nie rozjadą.

 

 

Cyfrowych dogodności które ułatwiają miks jest w Traktorze całe zatrzęsienie. Każdy ładowany plik jest automatycznie analizowany. Na podstawie tej analizy wyliczane jest BPM dla tracka, pokazywany jest WAVEFORM i tworzony jest BEATGRID. WAVEFORM to graficzne przedstawienie tracka, skalowalne, dzięki któremu możemy podejrzeć w którym miejscu tracka znajdują się breakdowny czy inne charakterystyczne składowe utworu. Dzięki WAVEFORM ponadto bardzo dokładnie widać w których miejscach wchodzą w utworze nowe frazy. BEATGRID to siatka nakładana na utwór która dzieli go zgodnie z tempem i rytmem na bity. Dzięki temu Traktor sam potrafi wstrzelić się bitem do bitu. Do tego na podstawie BEATGRIDa z włączoną funkcją SNAP Traktor sam ustawia się w odpowiednich pozycjach dla ustawienia punktów CUE czy LOOP.

 

W standardowych utworach Traktor z analizą radzi sobie zwykle wyśmienicie, rzadko dochodzi do sytuacji w której trzeba po nim poprawiać wartość BPM, w przypadku BEATGRIDA nieco częściej. Mając dokładne BPM możemy użyć SYNC który dopasuje prędkość dwóch utworów, BEATGRID wspomoże nam w trafieniu w bit. Jedyną rzeczą której Traktor nie potrafi to znajdywanie i wstrzelanie się we FRAZY, ale wtedy DJ oprócz wrzucenia listy do grania i działania na EQ (chociaż to też można by już spokojnie zrealizować automatycznie) nie miał by nic do roboty.

 

Kolejnym wspomagaczem dostępnym w wersji PRO jest tryb Quantyzacji, który poprawia za nas odpalone nie w rytm hot cue i loopy.

 

 

 

 

 

Zalety	Wady
cena wspomaganie procesu miksowania wszystkie podstawowe funkcje	Tylko predefiniowane layouty

 

 

Zalety	Wady
4 decki Pełna customizacja Rozbudowane efektory	Brak samplera