TEST Allen & Heath Xone:4D

 

XONE:4D z grubsza podzielić można na 2 sekcje - MIKSER, który garściami czerpie z kultowego XONE:92 oraz KONTROLĘ MIDI. W pudełku znajdziemy instrukcję, kable (zasilający oraz USB), ramki i śrubki do montażu w racku oraz jak to u Allena - bardzo miły akcent w postaci zestawu zapasowych nakładek na pokrętła i fadery.

 

 

 

Ciekawą sprawą jest fakt, że 4D jest stosunkowo niewielkim sprzętem. Pasuje on do standardowych 19calowych racków. Na zdjęciach wydaje się, że jest to dość monstrualna maszyna, a mylne wrażenie powodują przede wszystkim jogi które w rzeczywistości są bardzo małe. Xone:4D na szerokość jest takiej samej wielkości jak Denon DN-MC6000, jest za to mniejszy od NI Kontrol S4 i zdecydowanie mniejszy od Pioneerów DDJ-T1 i DDJ-S1.

 

 

 

Na początek standard: 4 pary wejść LINE/PHONE, wyjścia MASTER z XLR + CHINCH, MIDI IN + OUT z możliwością wysyłania MIDI CLOCK. Z przodu możliwość podpięcia mikrofonu i wejście słuchawkowe (co ważne podwójne). Z rzeczy mniej oczywistych, na pokładzie znalazła się podwójna wysyłka i powrót pętli efektowej. Do tego bezpośrednie wyjścia (3xStereo) z karty dźwiękowej. Na deser wejście na Footswitch, które może przydać się największym maniakom kombinowania z MIDI. A jako totalny bonus mamy tutaj również wejście na joystick. Klasyczny joystik jaki był nieodłącznym towarzyszem gier lat 80 i 90 tutaj działać może jako sterownik MIDI – a XONE:4D na sygnał MIDI tłumaczy 4 wychylenia drążka i 3 klawisze FIRE. Co prawda nie udało mi się w sieci znaleźć żadnego filmiku, na którym ktokolwiek używa takiego rozwiązania (a podczas testów nie miałem joysticka), ale jest to jedna z wielu ciekawostek jakie kryje XONE:4D. Na siłę można się jedynie przyczepić do braku wejść cyfrowych.

 

 

 

Zaczynając od najważniejszego, XONE:4D to pełny STAND-ALONE MIKSER, co oznacza, że działa on bez konieczności podłączenia komputera i routowania sygnałów, aby podłączyć do niego zewnętrzne źródła dźwięku. Jest to kluczowa zaleta odróżniająca 4D od większości, szczególnie Traktorowych kontrolerów. XONE:4D może stanowić normalną bazę do podłączenia gramofonów czy CD na klasycznej DJ'skiej konsolecie.

 

Sam layout i feeling najbardziej zbliżony jest do XONE:92 co należy uznać za zaletę. 4D oferuje długie 60mm fadery liniowe. Sekcja EQ jest dość gęsto zbita, jednak nie na tyle żeby przeszkadzało to w graniu. Piękne analogowe brzmienie 92 zostało zachowane. W stosunku do XONE:92 zabrakło jedynie poczwórnego EQ.

 

 

 

Filtry sprawiają, że sam MIKSER w XONE:4D nie jest tylko kolejnym nudnym urządzeniem do miksowania. Dzięki potrójnym filtrom oraz kontroli LFO wykręcić można naprawdę wiele, a i same miksy mogą stać się przez to jeszcze płynniejsze w odbiorze. Sekcje filtrów pochodzące z XONE:92 zubożono jedynie o brak podwójnej kontroli LFO osobno dla każdej sekcji filtrów.

 

LFO działać może do tempa wbitego manualnie lub do tego wykrywanego przez mikser. Najciekawsza jednak opcja, to możliwość dowolnej edycji wykresu LFO poprzez specjalny tryb w którym liniowe potencjometry w sekcjach kontroli MIDI obrazują zmiany tego oscylatora. Trudno opisać to słowami jednak w praktyce jest to bardzo proste działanie.

 

 

 

Odsłuch to standard w przypadku mikserów Xone, który być może nie każdemu przypasuje. Ja osobiście po stestowaniu wielu mikserów stawiam ten odsłuch zdecydowanie na pierwszym miejscu. Po jednorazowym ustawieniu stosunku CUE do MASTER nie trzeba już w nim nic zmieniać, z tego względu że w przypadku, w którym na odsłuchu nie mamy żadnego kanału mikser wysyła nam na słuchawki czysty sygnał MASTER. O jakości dźwięku w przypadku odsłuchu wystarczy napisać tyle, że to XONE i musi być po prostu bardzo dobrze.

 

 

 

Mikser wyposażono w 20 kanałowy (10x IN, 10x OUT) interfejs Audio, który służyć może jako baza do większości muzycznych zastosowań, w tym do podstawowego producenckiego studia. Certyfikacja miksera przez Native Instruments umożliwia zakup Traktora Scratch Pro dla certyfikowanych mikserów i stworzenie na tym softwarze pełnoprawnego DVSa poprzez podłączenie gramofonów czy playerów CD. Oczywiście XONE:4D z takim samym powodzeniem służyć może do postawienia DVS na pozostałych DJskich softach. Konfiguracja przebiega zupełnie bezproblemowo zarówno na PC jak i MAC.

 

 

 

XONE:4D pod kątem MIDI stworzony został w pierwotnych zamierzeniach jako sprzęt do korzystania z oprogramowania Traktor oraz wspomagania Live Actów granych z Abletona. Sprawdzi się on jednak równie dobrze jako kontroler MIDI w każdym innym sofcie.

 

Różnicą między Xone:4D a dedykowanymi do konkretnego softu kontrolerami jest konieczność nauczenia się załadowanego mapowania. Umiejętność własnoręcznego tworzenia i przypisywanie mapowania również jest przydatną sprawą, a nie zawsze jest to łatwe. Dla przykładu Traktor w tym przypadku jest dość ciężkim narzędziem. Dlatego też XONE:4D nie rekomendował bym totalnie zielonym w tych kwestiach użytkownikom. Z drugiej strony 4D jest na tyle popularnym sprzętem, że do każdego softu znajdziemy mapowania stworzone czy to przez producentów oprogramowania czy samych użytkowników. W takim wypadku polecam wydrukowanie sobie zwykle dołączanej w postaci pliku graficznego oznaczonej mapy i opanowanie urządzania z taką właśnie „ściągą”.

 

 

 

XONE:4D testowałem z oprogramowaniem TRAKTOR PRO 2 i na jego przykładzie opisuję poszczególne sekcje kontrolera MIDI i ich ewentualne zastosowanie.

 

Zaznaczyć należy, że korzystając z XONE:4D grać powinniśmy raczej z wcześniej sprawdzonych i przygotowanych pod kątem BPM i BEATGRID numerów. Spokojnie możemy zmapować 4D aby dokręcanie i kontrola pitcha umożliwiły nam manualne dopasowywanie tempa, jednak po prostu szkoda na to kontrolek. Zdecydowanie lepiej skupić się na kontroli samych numerów, efektach, loopach i innych dobrodziejstwach, które oferuje nam softwarowy DJ'ing.

 

Traktor posiada swoje mapowanie dla XONE:4D, które znaleźć można w katalogu Traktora z mapowaniami. Jest ono jednak raczej średnio intuicyjne i dość nieczytelnie opisane. Znacznie ciekawsze mapowania znaleźć możemy na http://www.traktorbible.com. Ja osobiście po sprawdzeniu kilku z dostępnych mapowań wybrałem te gdzie kontrolujemy 4 Decki oraz 2 jednostki FX.

 

 

 

Cztery duże podświetlane klawisze pod Jogami służyć mogą za przyciski PLAY/CUE czy SYNC dla dwóch lub czterech decków. Ale część z nich może też być SHIFTami dla poszczególnych decków modyfikującymi działanie innych klawiszy. Jeżeli chodzi o samo ich działanie, to wbrew pozorom spokojnie sprawdzają się w roli PLAY/CUE mimo raczej ich nietypowego dla tej roli kształtu i działania (przyciski się wciskają i zostają w takiej pozycji do ponownego „wyciśnięcia”).

 

 

 

Tak naprawdę użycie słowa Jog jest w tym przypadku trochę na wyrost. Plastikowe tarcze są raczej małe – przypominają tarcze z podwójnych odtwarzaczy CD. Zdecydowanie brakuje im do wielkości czy feelingu Jogów znanych z nowszych kontrolerów. Skreczować nie poskreczujemy, do kontroli tempa mogą być OK. Ich funkcją może być na przykład przeglądanie plików – w tym zadaniu sprawdzają się bardzo dobrze. Jogów dotyczy też kolejna niespodzianka XONE, a mianowicie 4 klawisze pod Jogami które zmapować możemy np. do ładowania plików na decki.

 

 

 

12 klawiszy nad Jogami służyć może właściwie do wszystkiego - do kontroli hot-cue, loopów, sampli czy przypisywania efektorów. Na początku miałem wątpliwości jak te raczej niewielkie przyciski sprawdzą się w boju, bo wyglądały na raczej niewygodne. Okazuje się że jest więcej niż lepiej i przyciski działają dobrze i stosunkowo wygodnie, chociaż osobiście wolałbym żeby miały nieco większy kształt.

 

 

 

Kontrolery liniowe stawiają przyjemny delikatny opór, ale najważniejszy jest kształt fadercupów, dzięki którym bardzo dobrze leżą pod palcami i umożliwiają podnoszenie jedną ręką kilku parametrów naraz. Kontrola Traktorowych efektorów przez przypisanie tych faderów do kontroli WET/DRY w tym przypadku jest chyba najlepsza z możliwych. Żaden dedykowany dla Traktora kontroler nie dał mi tyle satysfakcji i motywacji do korzystania z efektów.

 

 

 

Wciskając i przytrzymując przez pół sekundy encoder nad lewym Jogiem aktywujemy SHIFT. W trybie SHIFT Xone:4D wysyła te same sygnały MIDI, jednak na innym kanale, a więc zyskujemy kolejne możliwości zmapowania naszego kontrolera.

 

 

 

Choć wydawać by się mogło że w XONE:4D wyraźnie oddzielono funkcjonalność kontrolera MIDI od MIKSERA, to nie jest to do końca prawda. Crossfader, kontrola jego cięcia, a także wszystkie podświetlane klawisze (a więc te odpowiedzialne za odsłuch, czy kontrolujące filtry) wysyłają sygnały MIDI. Warto o tym wiedzieć, bo przy dostępnych w sieci mapowaniach XONE:4D brakuje uwzględnienia tego elementu. A przyciski od filtrów można chociażby zmapować do HOT-CUE. Można się przyczepić do tego, że nie mamy możliwości zmapowania faderów liniowych.